Ανακύκλωση και

επαναχρησιμοποίηση λυμάτων

Η συνεχής αύξηση του πληθυσμού έχει οδηγήσει  στην  ολοένα  αυξανόμενη ζήτηση γλυκού νερού, η οποία με τη σειρά της συμβάλλει στην απόρριψη  μεγάλων ποσοτήτων αστικών λυμάτων στους φυσικούς αποδέκτες, με αποτέλεσμα τον κίνδυνο υποβάθμισης τόσο του φυσικού όσο και του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος. Εν όψει των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής σε συνδυασμό με την  έλλειψη νερού, η επαναχρησιμοποίηση ύδατος αποτελεί μια ελκυστική λύση για  την ορθή διαχείριση των υδάτινων πόρων.

Ο όρος «επαναχρησιμοποίηση» λυμάτων (water re-use) αφορά στην ευεργετική χρήση των επεξεργασμένων υδάτων. Κατά την Αμερικανική Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος (EPA), η επαναχρησιμοποίηση των λυμάτων είναι η «χρήση του νερού της αποχέτευσης ή του ανακυκλωμένου νερού από μία εφαρμογή για μία άλλη εφαρμογή.

Η «ανακύκλωση» (water recycling) των λυμάτων είναι η εσωτερική αξιοποίηση των λυμάτων στην ίδια εφαρμογή.     Στην Ελλάδα, υπάρχει σχετικό νομοθετικό πλαίσιο            (KYA 145116/2011) για την επαναχρησιμοποίηση βιολογικά επεξεργασμένων λυμάτων για αρδευτικούς σκοπούς.

Oι εφαρμογές αυτές περιλαμβάνουν δύο τύπους άρδευσης   με βάση το είδος των καλλιεργειών, το σύστημα άρδευσης

και την προσβασιμότητα του κοινού στην αρδευόμενη περιοχή:Την περιορισμένη άρδευση, η οποία αφορά βιομηχανικές καλλιέργειες, μη οπωροφόρα δένδρα, λιβάδια κλπ και την απεριόριστη άρδευση η οποία περιλαμβάνει όλες τις καλλιέργειες, όπως βρώσιμα λαχανικά, αμπέλια, γκαζόν, οπωροφόρα δένδρα, κλπ. Οι δύο τύποι άρδευσης προϋποθέτουν και διαφορετικό βαθμό επεξεργασίας των λυμάτων.

Διαχείριση λάσπης

Βιολογικών

Καπετάν Μητρούση 1

546 46,

Θεσσαλονίκη

Τηλ./fax

email

web

+ 30 2310 801816

info@biotessera.gr

www.biotessera.gr

Διαχείριση λάσπης

Βιολογικών

Λειτουργία & βελτιστοποίηση

εγκατάστασης επεξεργασίας λυμάτων

Με τη λειτουργία των Εγκαταστάσεων Επεξεργασίας Λυμάτων (ΕΕΛ) παράγονται σημαντικές ποσότητες ιλύος (λάσπης), αλλά και άλλα παραπροϊόντα (εσχαρίσματα, άμμος). Ένα κρίσιμο ερώτημα που απασχολεί τους εμπλεκόμενους φορείς είναι η ασφαλής και περιβαλλοντικά αποδεκτή διαχείριση της παραγόμενης ιλύος.

Η ιλύς που παράγεται από τις ΕΕΛ υπόκειται συνήθως σε       πρόσθετη επεξεργασία, ώστε να:

• μειωθεί η περιεκτικότητα νερού για την καλύτερη και   οικονομικότερη διαχείρισή της,
• σταθεροποιηθεί το τελικό προϊόν και να
• απομακρυνθούν οι παθογόνοι μικροοργανισμοί.

Με την ΚΥΑ 50910/2727/2003 εντάσσεται στη ελληνική νομοθεσία ο Ευρωπαϊκός Κώδικας Αποβλήτων (ΕΚΑ), σύμφωνα με τον οποίο τα «απόβλητα από τον καθαρισμό λυμάτων» και «λάσπη σηπτικής δεξαμενής» εντάσσονται στο κεφάλαιο 20: Δημοτικά απόβλητα. Με την ίδια ΚΥΑ καθορίζεται ο Εθνικός Σχεδιασμός Διαχείρισης των  μη επικίνδυνων αποβλήτων στα οποία περιλαμβάνεται και η ιλύς από ΕΕΛ.

Κύριος στόχος του Εθνικού Σχεδιασμού για τις ιλύες από ΕΕΛ είναι η επίτευξη υψηλού ποσοστού αξιοποίησης με αντίστοιχη μείωση του ποσοστού τελικής διάθεσης. Οι δράσεις μέσω των οποίων μπορεί να γίνει η διάθεση της ιλύος είναι:

• απευθείας χρήση σε αγροτικές εφαρμογές,
• επανένταξη στο φυσικό περιβάλλον «τραυματισμένων» φυσικών ανάγλυφων, υπό την προϋπόθεση ότι η ιλύς θα είναι σταθεροποιημένη ή θα έχει υποστεί συνεπεξεργασία με άλλα    μη επικίνδυνα βιοαποικοδομήσιμα απόβλητα, όπως το οργανικό κλάσμα των αστικών αποβλήτων.
• ξήρανση της ιλύος και χρήση αυτής ως καυσίμου ύλης.
• διάθεση σε ΧΥΤΑ
• διάθεση προς αναερόβια χώνευση για παραγωγή θερμικής ή/και ηλεκτρικής ενέργειας
• κομποστοποίηση

Πριν χρησιμοποιηθεί στη γεωργία, η ιλύς πρέπει να υποβάλλεται        σε επεξεργασία. Απαγορεύεται η χρήση της:

• σε χορτολιβαδικές εκτάσεις που χρησιμοποιούνται ως βοσκότοποι ή σε καλλιέργειες ζωοτροφών προτού παρέλθει ορισμένη προθεσμία που καθορίζουν τα κράτη μέλη και που δεν μπορεί     να είναι μικρότερη από 3 εβδομάδες.
• σε καλλιέργειες οπωροκηπευτικών κατά την περίοδο  της  βλάστησης (εξαιρούνται οι καλλιέργειες οπωροφόρων δέντρων).
• σε εδάφη προοριζόμενα για καλλιέργειες οπωροκηπευτικών που βρίσκονται σε άμεση επαφή με το έδαφος και που συνήθως καταναλώνονται ωμά, επί δέκα μήνες πριν αρχίσει η συγκομιδή   και κατά τη συγκομιδή.

Η βιολογική επεξεργασία των υγρών αποβλήτων είναι μία δυναμική διεργασία, η οποία εξαρτάται άμεσα από τις συνθήκες του περιβάλλοντος. Για τον επιτυχή έλεγχο της διεργασίας και την επίτευξη της απαιτούμενης ποιότητας εκροής, ο λειτουργός της εγκατάστασης πρέπει να κατανοεί τις βιολογικές και χημικές διεργασίες, αλλά και να μπορεί να επέμβει για την επίλυση εκτάκτων αναγκών, αλλά και για τη βελτιστοποίηση του συστήματος.

Οι κρίσιμες παράμετροι ελέγχου είναι:

• τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των εισερχομένων λυμάτων
• η παροχή εισόδου
• η συγκέντρωση του διαλυμένου οξυγόνου εντός του         βιολογικού αντιδραστήρα
• η συγκέντρωση των στερεών εντός του                            βιολογικού αντιδραστήρα
•  η απομάκρυνση της περίσσιας ιλύος
•  η μικροσκοπική ανάλυση των αναπτυσσόμενων            μικροοργανισμών στο βιολογικό αντιδραστήρα

Οι πιο συνηθισμένες παράμετροι παρακολούθησης της εκροής των ΕΕΛ τίθενται στις αποφάσεις περιβαλλοντικών όρων. Σημειώνεται ότι σε κάθε απόφαση τίθενται διαφορετικές παράμετροι παρακολούθησης, ανάλογα με την περιοχή κατασκευής της ΕΕΛ, καθώς και τη φύση του αποδέκτη (ρέμα, θάλασσα, ευαίσθητος αποδέκτης, άρδευση κ.λπ.).

Σε όλες όμως τις αποφάσεις, περιλαμβάνονται οι παράμετροι παρακολούθησης που τίθενται από την Οδηγία 91/271/ΕΟΚ, δηλαδή BOD5, COD, ολικά στερεά SS, ολικό άζωτο TN, αμμωνιακό άζωτο, θερμοκρασία, pH, κλπ.

Tέλος, σύμφωνα με την ίδια οδηγία ο ελάχιστος απαιτούμενος αριθμός ετήσιων δειγμάτων στην έξοδο της επεξεργασίας είναι:

2.000 – 9.999 ισοδύναμοι κάτοικοι       12 δείγματα τον πρώτο χρόνο 10.000 – 19.999 ισοδύναμοι κάτοικοι    12 δείγματα

άνω των 50.000 ι.κ.                               24 δείγματα